Header is loading...

literatura i teatr

Czarne na Between

Autorzy i redaktorzy Wydawnictwa Czarne stale pojawiają się na Festiwalu Between.Pomiędzy. W tym roku gościmy Nataszę Goerkę, Pawła Próchniaka oraz Andrzeja Stasiuka. Wspólnie z wydawanym przez profesora Zbigniewa Benedyktowicza (Instytut Sztuk PAN) kwartalnikiem „Konteksty” przygotowujemy blok materiałów na temat wydawnictwa założonego dwadzieścia pięć lat temu przez Monikę Sznajderman i Andrzeja Stasiuka.

literature-and-theatre

1

Przewóz – z Andrzejem Stasiukiem rozmawia Katarzyna Kręglewska

Sobota, 15 maja 2021, godz. 20.00

Andrzej Stasiuk

Andrzej Stasiuk urodził się w 1960 roku w Warszawie. Mieszka w Beskidzie Niskim. Prozaik i eseista. Autor Murów Hebronu, Dukli, Opowieści galicyjskich, Dziewięciu, Jadąc do Babadag, Taksimu, Dziennika pisanego później, Grochowa, Nie ma ekspresów przy żółtych drogach, Wschodu, Osiołkiem i kilku innych książek. Ostatnio opublikował Kroniki beskidzkie i światowe (Wołowiec 2018).

Laureat paru nagród, m.in. Nagrody im. Samuela Bogumiła Lindego 2002, Nagrody im. Adalberta Stiftera 2005, Nagrody Literackiej Nike 2005, Międzynarodowej Nagrody Literackiej Vilenica 2008, Nagrody Literackiej Gdynia 2010, Nagrody Nowa Kultura Nowej Europy im. Stanisława Vincenza 2011, Dorocznej Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2011 w dziedzinie literatury, Nagrody Literackiej m. st. Warszawy 2015, Austriackiej Nagrody Państwowej w dziedzinie literatury europejskiej 2016 oraz Nagrody im. Nicolasa Bouviera 2018.

Jego książki są tłumaczone na niemal wszystkie języki europejskie, a także na koreański.

Przewóz

Gorący czerwiec 1941 roku. Jasne księżycowe noce, niskie bagienne łąki, cienisty sad i zimna żyła rzeki, która podzieliła świat na pół. Na jednym brzegu Niemcy, żelazny wąż czołgów, ciężarówek, maszyn. Na drugim Rosjanie. Pośrodku wiejski przewoźnik, który z jednego brzegu na drugi wozi nocą każdego, kto zapłaci. Żydowskie rodzeństwo, które w drodze do wyśnionej ziemi obiecanej, chowa się w stodole tuż obok kałuż świńskich wnętrzności. Chłopcy z partyzantki, wierzący jeszcze, że wojna jest przygodą, wykonują wyroki, których nie rozumieją. Ich dowódca czeka na rozkazy. Zanim nadejdą, każe liczyć czołgi i nad kolejnym butelkami bimbru, wśród roju much przekonuje, że już wkrótce będzie po kolana brodził we krwi wrogów. Wszyscy przychodzą do kobiety, przykucniętej, bosej, hardej.

Czekają, upał mąci umysły.

A pewien mały chłopiec widzi, słyszy i zapamiętuje to wszystko: grzmot nadlatujących samolotów, drżenie ziemi. Po latach narrator próbuje opowiedzieć historię, której nie opowiedział mu ojciec.

Premiera: 28 kwietnia 2021

Opis pochodzi ze strony internetowej Wydawnictwa Czarne: Przewóz - Wydawnictwo Czarne

„Przewóz”

TV Czarne – fragmenty „Przewozu”:

www.facebook.com/46605451482/videos/

www.facebook.com/46605451482/videos/

literature-and-theatre

2

Promieniowanie tła – z Pawłem Próchniakiem rozmawia Olga Kubińska

Sobota, 15 maja 2021, godz. 17.00

Paweł Próchniak

Paweł Próchniak – literaturoznawca, antropolog literatury, krytyk literacki. W kręgu jego zainteresowań pozostaje twórczość pisarzy polskiego modernizmu (od przedpola Młodej Polski po współczesność), poezja XX wieku, literatura najnowsza oraz sztuka interpretacji. Zajmują go zagadnienia antropologii słowa, długiego trwania form literackich i powiązanych z nimi figur wyobraźni, przekształcenia dokonujące się w obrębie imaginarium nowoczesności, problematyka mitu i transgresji, egzystencjalny wymiar literatury oraz fundamentalna nieoczywistość związanego z nią sensu.

Przewodniczący Rady Dyscypliny Literaturoznawstwo Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Członek prezydium Komitetu Nauk o Literaturze PAN, redakcji kwartalnika „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” (Instytut Sztuki PAN), Rady Fundacji im. Zbigniewa Herberta, Polskiego PEN Clubu i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Przewodniczący kapituły nagrody Nike. Wieloletni współpracownik Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, gdzie m.in. kieruje Pracownią Antropologii Słowa. Pomysłodawca i współorganizator „Miasta Poezji” w Lublinie oraz kierunku studiów Teksty kultury i animacja sieci (KUL). Pomysłodawca i redaktor naczelny witryny: stronypoezji.pl. Autor dziewięciu książek poświęconych literaturze polskiej. Ostatnio opublikował Promieniowanie tła. Szkice o wierszach i czytaniu (2020).

Więcej informacji: teatrnn.pl/prochniak

Promieniowanie tła

Promieniowanie tła Pawła Próchniaka to erudycyjna książka o sile i głębi poezji. Zbiór esejów wybitnego literaturoznawcy ukazujący, jak czytać wiersze i jak czerpać z nich radość, zrozumienie, mądrość.

„Lektura jest pracą wyobraźni – tej samej, która funduje literaturę. To imaginacyjny żywioł z milczenia świata wyprowadza dreszcz mowy, sieć słów zmienia w unerwienie istnienia, konstelacje fikcyjnych obrazów i zdarzeń spokrewnia z mrowieniem realnej rzeczywistości. Ten dreszcz niekiedy wybudza świat z martwoty, stwarza go na nowo, nasyca sensem. Ale bywa i tak, że w dreszczu mowy – w dreszczu metafory, w wierszu, w opowieści – odnajduje się zimny spazm katastrofy, która nurtuje w głębi istnienia, trawi je ciemnością, spopiela, wywraca na nice i nigdy nie ustaje. Spojrzenie w te okryte nocą, wypalone obszary wymaga odwagi. Niełatwo im sprostać. Warto jednak przyglądać się im uważnie, warto wychodzić im naprzeciw, bo to właśnie one stwarzają możliwość pomyślenia rzeczy nie do pomyślenia, pozwalają wyruszyć w nieznane – poza widnokrąg, który jest krawędzią przepaści”.

Premiera: 18 listopada 2020

Opis pochodzi ze strony internetowej Wydawnictwa Czarne: Promieniowanie tła - Wydawnictwo Czarne

„Promieniowanie tła”

Olga Kubińska

Olga Kubińska

Olga Kubińska − kierownik Zakładu Translatoryki Anglistycznej; translatolożka, badaczka piśmiennictwa angielskiego renesansu oraz literatury holokaustowej. Tłumaczka, poetka. Profesor Uniwersytetu Gdańskiego. Autorka monografii Przybyłem tu, by umrzeć (słowo/obraz terytoria, 2013) i redaktorka naukowa monografii Retoryka umierania. Angielskie mowy pożegnalne doby Tudorów i Stuartów (słowo/obraz terytoria, 2016), oraz współredaktorka polskiego wydania Margaret Cavendish Świat Blasku (Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2019). Od 2000 roku współredaktorka serii „Przekładając nieprzekładalne”.

Wydała pięć tomów wierszy: Biały kwadrat i inne obrazy (słowo/obraz terytoria, 1996); Zaduszki (Biblioteka “Toposu”, 2011); życie. wydanie drugie poprawione (słowo/obraz terytoria, 2014), body art (słowo/obraz terytoria, 2016) oraz Wiersze wybrane/Selected poems, wstęp i w przekład Desmond Graham (słowo/obraz terytoria 2021). Stale współpracuje z „Tekstualiami” i „Autografem”. Publikowała w „Zeszytach Literackich”, „Przeglądzie politycznym”, „Kresach”, „Odrze”, „Migotaniach” i „Poetry Wales”. Tłumaczona na angielski. Ostatnio przetłumaczyła (wraz z Wojciechem Kubińskim): Philip Roth, Mistrzowie (Austeria 2021).

literature-and-theatre

3

Tam , czyli Nepal – z Nataszą Goerke rozmawia Katarzyna Kręglewska

Sobota, 15 maja 2021, godz. 12.00 CET

Natasza Goerke

Natasza Goerke – prozaiczka i poetka. Studiowała polonistykę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu i orientalistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autorka książek Fractale, Księga pasztetów, Pożegnania plazmy oraz 47 na odlew, za którą była nominowana do Nagrody Literackiej Nike. Jej książki tłumaczono m.in. na angielski i niemiecki. Publikuje w polskiej i niemieckiej prasie. Mieszka w Hamburgu, Gdańsku, Poznaniu i w Himalajach. Jej ostatnia książka Tam zdobyła nagrodę Bursztynowego Motyla w Konkursie im. Arkadego Fiedlera, a także została nominowana do Nagrody im. Beaty Pawlak.

Tam

Gdy w latach osiemdziesiątych Natasza Goerke pierwszy raz pojechała do Nepalu, na himalajskich zboczach rosły jeszcze lasy, a stołeczny smog nie przysłaniał górskich szczytów i gwiazd. Czas w Katmandu się sączył, a w rzece Bagmati, pomiędzy napęczniałymi brzuchami martwych krów, pluskały się dzieci. Uliczki pachniały haszyszem i nieliczni turyści, wyłączając himalaistów, wsiąkali w pejzaż, oddając się błogiemu, bezcelowemu snuciu. A potem wkroczył postęp – pojawiły się kafejki internetowe i supermarkety, gwiazdy nad Katmandu zaczęły przegrywać wyścig z neonami, a wycie psów stopniowo zagłuszała muzyka z głośników. Zmiany na lepsze, tak jak wszędzie, mieszały się ze zmianami na gorsze, ale życie płynęło nadal. Wiosną 2015 roku Nepal nawiedziły jednak dwa trzęsienia ziemi, które zakłóciły rytm naturalnych przemian. Tysiące Nepalczyków w jednej chwili straciły życie, setki tysięcy – domy, a turyści uciekli.

Tam Nataszy Goerke to opowieść o kraju, który stał się jej drugim domem. Jej Nepal jest zmysłowy, intymny i nieustannie się zmienia, niczym ruchoma mozaika składana z obrazów, zapachów i dźwięków. Malownicze lepianki sąsiadują z architektonicznymi dziwadłami nuworyszów, zapach kardamonu splata się ze smrodem spalin, a klasztorne śpiewy z okrzykami maoistów. O historii kraju opowiadają tam losy monarchów, a w los żebraków wpisana jest historia najnowsza.

To skondensowana opowieść o nieprzewidywalności życia i o tragedii, która będąc jego końcem, stała się początkiem.

Premiera: 7 czerwca 2017

„Tam”